TEKERLEK DEMONTAJINDA YAPILAN 5 YAYGIN HATA VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1) Yetersiz Ön İnceleme ve Kimliklendirme

Hata: Tekerlek, dingil ve rulmanların seri/lot bilgileri, aşınma ve çatlak kontrolleri yapılmadan söküme başlamak.
Sonuç: İzlenebilirlik kaybı, yanlış kök neden analizi, tekrar hatası.
Çözüm (İnotim):

  • Demontaj öncesi görsel muayene + NDT (MT/UT) kaydı oluştur.

  • QR/etiket ile parça kimliği ve konum (L/R) işaretle.

  • “Pre-check formu”nu doldur; fotoğraflı kayıt tut.

2) Yanlış Kuvvet ve Destekleme

Hata: Presleme tonajı/çıkartma kuvveti hesabı yapılmadan işlemi başlatmak, yetersiz/sehpa dışı destekleme.
Sonuç: Dingil yüzey hasarı, tekerlek göbek deformasyonu, pres arızası.
Çözüm (İnotim):

  • Üretici toleranslarına göre teorik kuvvet hesabı yap; referans yük hücresi ile doğrula.

  • Yükün ekseniyle koaksiyel destek: konik adaptör/ara parça kullan.

  • Pres tablasında dört nokta destek ve sehim kontrolü uygula.

3) Eksantrik Yükleme ve Hizalama Hatası

Hata: Tekerleğin dingile eksen kaçıklığıyla bağlanması veya sökülmesi.
Sonuç: Yüzey çizilmesi, mikroyapısal gerilme, rulman yuvasında ofset.
Çözüm (İnotim):

  • Hizalama pimi + merkezleme konisi kullan.

  • Pres kafası–dingil ekseni LVDT/laser ile 0,1 mm’den küçük kaçıklıkta hizalanmalı.

  • İlk basınçta düşük tonajla “oturtma”, sonra nominal kuvvete geç.

4) Isıl Koşulların Göz Ardı Edilmesi

Hata: Demontajı, parçalar soğuk/heterojen sıcaklıktayken yapmak; ısıl genleşmeyi yönetmemek.
Sonuç: Yüksek çıkartma kuvveti, yüzey yırtığı, kalıcı deformasyon.
Çözüm (İnotim):

  • Tekerlek göbeği için kontrollü ısıtma (≤120 °C), dingil için serin/korumalı koşul.

  • Temassız IR sensör ile sıcaklık doğrulaması; ısıtma süresi/gradyanı reçete ile sabitle.

  • Isıl işlem sonrası bekleme süresi ve güvenli taşıma prosedürü uygulansın.

5) Yağlama/Temizlik ve Yüzey Koruması Eksikliği

Hata: Yüzeyde kir/pas varken söküm; yanlış yağlayıcı veya aşındırıcı kimyasal kullanımı.
Sonuç: Yüzey çizikleri, tolerans dışı aşınma, bir sonraki montajda gevşeme.
Çözüm (İnotim):

  • Demontaj öncesi ultrasonik/basınçlı temizlik ve korozyon giderme uygulaması.

  • Üretici onaylı ayırıcı/koruyucu film; agresif solventlerden kaçın.

  • Söküm sonrası yüzey pasivasyonu ve koruyucu kaplama.

Emniyet ve Uyum Kontrolleri

  • Çift el kontrol, ışık bariyeri ve E-Stop testleri (EN ISO 13849-1).

  • Kaldırma/bağlama ekipmanları (sapan, kanca) WLL doğrulaması.

  • KKD: Göz–el–ayak koruması, sıcak çalışma izinleri.

  • Alan güvenliği: Bariyerleme, kilitle/etiketle (LOTO).

İzlenebilirlik ve Dokümantasyon

  • Demontaj reçetesi: kuvvet–sıcaklık–süre parametreleri.

  • Fotoğraflı rapor + NDT sonuçları → iş emrine eklenir.

  • Dingil ve tekerlek seri numaraları dijital DMS’te eşleştirilir (ECM uyumu).

Hızlı Kontrol Listesi (İndirilebilir Şablon için ideal)

  • Parça kimlikleri etiketlendi, ön muayene/NDT kayıtları alındı

  • Pres kuvvet hesabı yapıldı, yük hücresi okunuyor

  • Hizalama pimi/konisi takıldı, eksen kaçıklığı < 0,1 mm

  • Isıl koşullar reçeteye uygun, IR ölçüm yapıldı

  • Temizlik/yağlama doğru ürünle, yüzey koruması sağlandı

  • Emniyet ekipmanları test edildi, LOTO uygulandı

SSS

Sökümde tipik kuvvet aralığı nedir?
Dingil/tekerlek uyumuna ve ısıl koşula bağlıdır; her işlemde yük hücresi ile doğrulama önerilir.
Isıtma şart mı?
Yüksek sıkılıkta kontrollü ısıtma söküm kuvvetini düşürür ve yüzeyi korur.
Belgeleme gerekli mi?
Evet—ECM ve kalite denetimleri için izlenebilirlik zorunludur.